Na današnji dan, 14. jun

1645 - U građanskom ratu u Engleskoj snage parlamentarista pod vođstvom Olivera Kromvela (Cromwell) i Tomasa Ferfaksa (Thomas Fairfax) porazile su kod Nejzbija rojaliste pod vođstvom princa Ruperta od Palatinejta (of the Palatinate).1777 - Kongres SAD je prihvatio, kao zvaničnu, državnu zastavu &quot;zvezda i pruga&quot; koja se osavremenjena, koristi i danas.1789 - Engleski kapetan Vilijam Blajt (William Blight) sa 18 pristalica, posle dramatičnog putovanja i vi&scaron;e od 3.500 pređenih milja, stigao je na ostrvo Timor blizu Jave. Blajt je 48 dana ranije ostavljen u vodama Tahitija po&scaron;to se posada broda &quot;Baunti&quot; pobunila i preuzela komandu nad brodom.1798 - Rođen je če&scaron;ki istoričar i političar Franti&scaron;ek Palacki (Palacky), vođa če&scaron;kog preporoda u 19. veku. Kao lider Federalističke stranke zalagao se, u skladu sa svojom idejom austroslavizma, za federativno preuređenje Austro-Ugarske.1800 - Napoleon Bonaparta (Bonaparte) porazio je austrijske trupe u presudnoj bici kod Marenga u Italiji.1811 - Rođena je američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou (Harriet Elizabeth Beecher Stowe), borac za ženska prava i oslobađanje crnih robova, autor romana &quot;Čiča Tomina koliba&quot;.1837 - U Napulju je umro italijanski pisac Đakomo Leopardi (Giacomo), najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih pesnika evropske poezije 19. veka (&quot;Silviji&quot;, &quot;Dijalozi i eseji&quot; &quot;Zibaldon&quot;, dnevnik &quot;Misli&quot;).1894 - Rođena je Ljubica Janković, etnomuzikolog, saradnica Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti i članica vi&scaron;e međunarodnih ustanova za izučavanje narodne kulture. Sa sestrom Danicom izdala je knjigu &quot;Narodne igre&quot; u sedam tomova.1904 - Umro je pisac i lekar Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog dru&scaron;tva u drugoj polovini 19. veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozori&scaron;ta u Beogradu (1890-98), najpoznatiji je kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti (&quot;Đulići&quot; i &quot;Đulići uveoci&quot;).1924 - Rođen je pisac Vladimir Aleksejevič Solouhin, koji je u rusku književnost uveo nefabularnu prozu slobodne kompozicije (&quot;Kako ispiti sunce&quot;, &quot;Živeti na zemlji&quot;).1928 - Umrla je Emelin Pankherst (Emmeline Pankhurst), britanska sufražetkinja, osnivač Socijalno-političke unije žena (1903). Organizovala je brojne mitinge i demonstracije za žensko pravo glasa zbog čega je osam puta bila u zatvoru.1928 - Rođen je argentinski političar i revolucionar Ernesto &quot;Če&quot; Gevara (Che Guevara). Kao beskompromisni borac za pravdu stekao je veliku popularnost, posebno među mladima. Učestvovao je u Kubanskoj revoluciji i bio ministar u Kastrovoj (Castro) vladi (1961-65). U novembru 1966. postao je lider gerilaca u Boliviji, a u oktobru naredne godine zarobljen je i ubijen.1936 - Umro je ruski pisac Maksim Gorki. Imao je značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu sovjetske Rusije i smatra se osnivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti (&quot;Makar Čudra&quot;, &quot;Mati&quot;, &quot;Na dnu&quot;).1940 - Zastava sa kukastim krstom podignuta je na Ajfelovoj kuli dok su trupe nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu ulazile u centar Pariza.1941 - Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt (Franklin, Roosevelt) naredio je zamrzavanje imovine Nemačke i Italije u Americi.1943 - U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo je banjalučki književnik, novinar, revolucionar, učesnik Narodno-oslobodilačke borbe Veselin Masle&scaron;a. Posthumno je progla&scaron;en Narodnim herojem Jugoslavije.1946 - Umro je &scaron;kotski pronalazač Džon Logi Berd (John Logie Baird), koji je 1923. izveo prvi prenos TV slike, a 1928. prvi prekookeanski TV prenos između Londona i Hortsdejla u SAD.1962 - U Parizu je osnovana Evropska organizacija za istraživanje svemira.1966 - Vatikan je objavio aboliciju na Indeks zabranjenih knjiga (Index librorum prohibitorum). Popis dela koje po crkvenoj zabrani katolički vernici nisu smeli da čitaju, 1559. je objavio papa Pavle IV.1968 - Umro je italijanski pesnik Salvatore Kvazimodo (Quasimodo), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1959. (&quot;Vode i zemlje&quot;, &quot;A veče je tu&quot;, &quot;Život nije san&quot; &quot;Utopljena oboa&quot;).1986 - Umro je argentinski pisac Horhe Luis Borhes (Jorge, Borges), jedan od najvećih i najuticajnijih književnika 20. veka. Presudno je obeležio hispanoameričku literaturu i značajno uticao na svetske književne tokove (&quot;Univerzalna istorija be&scaron;ča&scaron;ća&quot;, &quot;Ma&scaron;tarije&quot;, &quot;Alef&quot;, &quot;Izve&scaron;taj o Brodiju&quot;, &quot;Pe&scaron;čana knjiga&quot;).1990 - U Bukure&scaron;tu je 10.000 rudara, uz podr&scaron;ku nove vlasti kako je tvrdila opozicija, rasturilo &scaron;atorsko naselje studenata koji su demonstrirali protiv vlasti u centru grada i demoliralo redakcije pojedinih listova i sedi&scaron;ta opozicionih stranaka.1992 - U Beogradu je prvi put posle 45 godina održana litija za praznik Duhova na kojoj je učestvovalo oko 10.000 ljudi predvođenih patrijarhom srpskim Pavlom. Istog dana je u organizaciji Građanskog saveza Srbije nekoliko hiljada Beograđana učestvovalo na manifestaciji &quot;Poslednje zvono&quot; s porukom režimu Slobodana Milo&scaron;evića da je njegovo vreme isteklo.1993 - Tansu Čiler (Ciller) je postala prva žena na dužnosti premijera Turske.1995 - Pobunjeni Čečeni napali su grad Buđonovsk na jugu Rusije, uzeli 1.500 talaca i zauzeli državne zgrade. U napadu je poginulo oko 100 ljudi, a taoci su oslobođeni posle pregovora sa premijerom Rusije, Viktorom Černomirdinom.2000 - Italijanske vlasti izručile su Turskoj Mehmeda Ali Agdžu (Mehmet, Agca) po&scaron;to ga je predsednik Italije pomilovao. Agdža je zbog atentata 1981. na papu Jovana Pavla II, proveo 19 godina u italijanskom zatvoru.2003 - Na referendumu u Če&scaron;koj, 81 odsto građana je glasalo za pristupanje EU.2005 - Umro je Italijan Karlo Maria Đulini (Carlo Giulini), jedan od najvećih dirigenata 20. veka.2007 - Umro je biv&scaron;i predsednik Austrije i generalni sekretar UN u dva mandata, Kurt Valdhajm (Waldheim).2012 - Rukovodstvo Demokratske liberalne partije (PDL) Rumunije podnelo je ostavku nakon poraza na lokalnim izborima i osvojenih oko 15 odsto glasova. Biv&scaron;a opozicija, objedinjena u Socijal-liberalnu uniju (USL), pobedila sa gotovo 50 odsto glasova.2012 - Biv&scaron;i teksa&scaron;ki tajkun R. Alen Stanford osuđen je na 110 godina zatvora zbog organizovanja jedne od najvećih piramidalnih &scaron;ema u istoriji preko koje je tokom 20 godina izmanipulisao investitore za sedam milijardi dolara.2013 - Ministar spoljnih poslova Islanda Gunar Bragi Sveinson je tokom posete Briselu saop&scaron;tio Evropskoj komisiji da je Island odustao od ulaska u EU.2013 - Na predsedničkim izborima u Iranu pobedio je umereni konzervativac Hasan Rohani.2014 - Proruski separatisti su kod grada Luganska oborili ukrajinski vojni transportni avion, kada je stradalo 49 ljudi. Avion ilju&scaron;in-76 prevozio je opremu, hranu i vojnike.2020 - U Atlanti (SAD) izbili su nemiri posle ubistva Afroamerikanca Rej&scaron;arda Bruksa koje je počinio beli policajac tokom hap&scaron;enja. Incident se dogodio u vreme talasa protesta u SAD i &scaron;irom sveta zbog ubistva Afroamerikanca Džordža Flojda prilikom hap&scaron;enja u Mineapolisu 25. maja.2023 - Ribarski brod sa preko 700 ljudi, pretežno iz Pakistana, Sirije i Egipta, prevrnuo se blizu grčke obale. Brodolom je preživelo 104 ljudu, pronađena su 82 tela utopljenih, dok se preko 500 ljudi vodi kao nestalo.

Na današnji dan, 14. jun

0 Komentari